ISO 9001 và ISO 22000 là hai tiêu chuẩn quốc tế phổ biến về hệ thống quản lý được sử dụng rộng rãi hiện nay. ISO 9001 tập trung vào hệ thống quản lý chất lượng, trong khi ISO 22000 tập trung vào hệ thống quản lý an toàn thực phẩm. Liệu hai tiêu chuẩn này có điểm tương đồng với nhau hay không? Sự khác nhau giữa ISO 9001 và ISO 22000 là gì? Cùng Checkee khám phá lời giải đáp trong bài viết dưới đây!
I. Tổng quan về tiêu chuẩn ISO 22000 và ISO 9001
1. Đôi nét về tiêu chuẩn ISO 9001
Tiêu chuẩn ISO 9001 là một tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng (QMS) áp dụng cho mọi doanh nghiệp và tổ chức, không phân biệt quy mô, loại hình hoặc lĩnh vực hoạt động. Phiên bản mới nhất của ISO 9001 là ISO 9001:2015, đã chính thức thay thế phiên bản trước đó năm 2008. Tiêu chuẩn ISO 9001 đề ra các yêu cầu nhằm tạo ra một khung chuẩn để doanh nghiệp vận hành và kiểm soát hệ thống quản lý chất lượng của mình một cách hiệu quả. Từ đó, giúp doanh nghiệp và tổ chức nâng cao năng lực, hiệu suất cũng như kiểm soát chi phí và rủi ro. Đồng thời, tiêu chuẩn này cũng là căn cứ để chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001.
2. Đôi nét về tiêu chuẩn ISO 22000
ISO 22000 là một tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS). Hiện nay, tiêu chuẩn này đang có phiên bản mới nhất là ISO 22000:2018 và đang được áp dụng rộng rãi. ISO 22000 tích hợp các yêu cầu theo nguyên tắc HACCP và GMP vào quá trình sản xuất thực phẩm. Tất cả các doanh nghiệp và tổ chức tham gia vào chuỗi cung ứng thực phẩm, dù trực tiếp hay gián tiếp, đều có thể áp dụng tiêu chuẩn ISO 22000 vào hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS) của mình. Mục tiêu của tiêu chuẩn này là giúp các doanh nghiệp và tổ chức thiết lập và kiểm soát một hệ thống quản lý hiệu quả để ngăn chặn các rủi ro liên quan đến an toàn thực phẩm từ giai đoạn sản xuất ban đầu đến khi đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
II. Tìm hiểu sự khác nhau giữa iso 9001 và iso 22000
Bảng dưới đây sẽ giúp làm rõ hơn về sự khác nhau giữa iso 9001 và iso 22000:
| Tiêu chuẩn iso 9001 | Tiêu chuẩn iso 22000 | |
| Phạm vi áp dụng | Áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp bao gồm lĩnh vực hoạt động và quy mô tổ chức | Áp dụng cho tất cả doanh nghiệp đang hoạt động trong chuỗi cung ứng thực phẩm |
| Mục tiêu áp dụng | Tập trung vào cải thiện hiệu quả hoạt động để đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách khái quát. | Tập trung vào đảm bảo sự vệ sinh an toàn thực phẩm cho các sản phẩm/dịch vụ |
| Tài liệu & Hồ sơ chuẩn bị | Chỉ nói tổng quan về các hồ sơ, tài liệu cần thiết cho việc triển khai QMS theo ISO 9001 | Yêu cầu tài liệu, hồ sơ trong ISO 22000 có phạm vi rộng hơn, cụ thể hơn và bắt buộc phải phù hợp với các nguyên tắc của HACCP để quản lý FSMS có hiệu lực |
| Nguyên tắc quản lý chất lượng | Có 7 nguyên tắc cơ bản là: Tập trung vào khách hàng; Lãnh đạo; Tham gia của tất cả mọi người; Tiếp cận theo quy trình; Cải tiến; Ra quyết định dựa trên dữ liệu; Quản lý mối quan hệ. | Để thực thi ISO 9001, ta sử dụng 7 nguyên tắc cơ bản và kết hợp thêm 4 yếu tố bao gồm: Trao đổi thông tin lẫn nhau; Quản lý hệ thống; Các chương trình tiên quyết; Các nguyên tắc HACCP (Phân tích mối nguy và các điểm kiểm soát tới hạn). |
| Triển khai (điều khoản 8) | Tiêu chuẩn ISO 9001 cung cấp một khung triển khai tổng quan và thống nhất giúp doanh nghiệp đảm bảo chất lượng của các quy trình. | ISO 22000 cung cấp một khung cơ bản giúp doanh nghiệp đảm bảo toàn bộ hoạt động trong chuỗi thực phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm. |
III. Điểm tương đồng giữa tiêu chuẩn iso 9001 và iso 22000
1. Tiêu chuẩn ISO 9001 là tiền đề cơ bản để xây dựng tiêu chuẩn ISO 22000
Về cơ bản, tiêu chuẩn ISO 9001 có tính khái quát cao và bao quát nhiều khía cạnh được đề cập trong tiêu chuẩn ISO 22000. Thực tế, doanh nghiệp đã áp dụng ISO 9001 sẽ dễ dàng triển khai hệ thống quản lý an toàn thực phẩm (FSMS) theo ISO 22000. Chỉ cần tập trung vào các yêu cầu tại khoản 8 của tiêu chuẩn ISO 22000, doanh nghiệp có thể hoàn thiện hệ thống quản lý một cách hiệu quả.
Ngoài ra, việc vận hành và kiểm soát hiệu quả toàn bộ quá trình hoạt động trong doanh nghiệp là cốt lõi để đảm bảo an toàn thực phẩm. Vì vậy, tích hợp ISO 9001 và ISO 22000 sẽ giúp doanh nghiệp đạt hiệu quả tốt nhất một cách dễ dàng.
2. Hệ thống quản lý tích hợp tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000
Hệ thống quản lý tích hợp ISO 9001 và ISO 22000 là giải pháp đáng tin cậy giúp doanh nghiệp đảm bảo chất lượng toàn diện và an toàn vệ sinh thực phẩm trong sản phẩm và dịch vụ. Điều này giúp sản phẩm của doanh nghiệp không chỉ đạt tiêu chuẩn “sạch” mà còn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về “chất lượng” từ khách hàng.
ISO 9001 và ISO 22000 đều sử dụng cấu trúc bậc cao (HLS – High-Level Structure) để đảm bảo tính tương thích giữa các tiêu chuẩn ISO. Do đó, doanh nghiệp sẽ gặp thuận lợi và không gặp khó khăn trong quá trình xây dựng và triển khai hệ thống quản lý tích hợp ISO 9001 và ISO 22000.
3. Tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000 áp dụng cách tiếp cận chủ động dựa trên rủi ro
Cả hai tiêu chuẩn đều sử dụng phương pháp tiếp cận dựa trên rủi ro, giúp doanh nghiệp có tính chủ động trong lập kế hoạch, dự đoán rủi ro và cơ hội. Nhờ vậy, doanh nghiệp dễ dàng thực hiện các biện pháp phòng ngừa để quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả.
4. Áp dụng chu trình PDCA trong tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000
Chu trình PDCA được sử dụng cả trong ISO 9001:2015 và ISO 22000:2018 giúp doanh nghiệp kiểm soát một cách khoa học hệ thống quản lý và đảm bảo rằng hệ thống quản lý được liên tục cải thiện.
5. Truy xuất nguồn gốc là yếu tố quan trọng trong tiêu chuẩn ISO 9001 và ISO 22000
Truy xuất nguồn gốc là quá trình xác định nguồn gốc, lịch sử và quá trình sản xuất của một sản phẩm hoặc dịch vụ. Truy xuất nguồn gốc sản phẩm giúp các tổ chức theo dõi và kiểm tra các bước trong chuỗi cung ứng, phòng ngừa các sai sót, khắc phục các sự cố và nâng cao sự hài lòng của khách hàng. Truy xuất nguồn gốc giúp các tổ chức nhận biết và loại bỏ các nguyên nhân gây ô nhiễm, ngăn chặn các bệnh truyền nhiễm và bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng. Vì vậy, truy xuất nguồn gốc là một công cụ quan trọng để giúp các tổ chức tuân thủ và duy trì chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000. Truy xuất nguồn gốc cũng tăng cường uy tín và niềm tin của khách hàng đối với sản phẩm hoặc dịch vụ của các tổ chức.
IV. Lợi ích khi triển khai chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000
Doanh nghiệp sẽ đạt được nhiều lợi ích khi thành công áp dụng tiêu chuẩn và chứng nhận ISO 9001 và ISO 22000:
- Khẳng định và nâng cao vị thế thương hiệu trên thị trường, hỗ trợ công tác truyền thông và quảng bá sản phẩm, dịch vụ.
- Tạo lợi thế cạnh tranh so với đối thủ chưa được công nhận tiêu chuẩn ISO, thu hút sự ưu ái từ khách hàng, đối tác có thiện cảm với các sản phẩm, dịch vụ đạt chuẩn.
- Mở rộng cơ hội xuất khẩu hàng hóa và mở rộng thị trường tiêu thụ.
- Giảm chi phí hoạt động vận hành và giảm chi phí thu hồi, tiêu hủy.
- Đảm bảo chất lượng sản phẩm, dịch vụ và hiệu quả kiểm soát các mối nguy.
- Đáp ứng các yêu cầu pháp luật liên quan đến giấy phép an toàn vệ sinh thực phẩm và các hoạt động thương mại khác.
Dưới đây là toàn bộ nội dung cơ bản so sánh điểm giống và khác nhau giữa ISO 9001 và ISO 22000. Checkee hy vọng Quý bạn đọc đã có thể phân biệt rõ ràng giữa ISO 9001 và ISO 22000. Hai tiêu chuẩn này đều là những công cụ hữu ích cho doanh nghiệp, giúp xây dựng nền móng phát triển bền vững và hiệu quả. Nếu bạn cần thêm thông tin về giải pháp truy xuất nguồn gốc, vui lòng liên hệ với Checkee qua số hotline 0902 400 388 để được tư vấn chi tiết nhất.
